Kim Stenli Robinson (Kim Stenley Robinson), rođen 23.marta 1952. je američki pisac naučne fantastike. Pisanjem se bavi od 1975. godine. U svojim djelima istražuje ekološke i sociološke teme i većina njegovih romana direktna je posljedica naučnih tema kojima je bio lično opsjednut.
Kao rezultat njegove dugogodišnje opsjednutosti Marsom nastala su njegova vjerovatno najpoznatija djela među kojima i nagrađena Marsijanska trilogija. „Crveni Mars” (Red Mars)(1992) dobitnik je nagrade Nebula, a nastavci: „Zeleni Mars” (Green Mars)(1993) i „Plavi Mars” (Blue Mars)(1995) dobili su nagradu Hugo.
Svoju Kaliforniju (iako nije rođen u Kaliforniji) opisao je u drugoj trilogiji, „Zemlja narandži” (Orange County Trilogy) sastavljenoj od romana „Divlja obala” (The Wild Shore)(1984), „Zlatna obala” (The Golden Coast)(1988) i „Pacifički rub” (Pacific Edge)(1990), dobitniku Campbell Memorial nagrade.
Biografija
Rođen je u Ilinoisu ali odrastao u Kaliforniji. Doktorirao je Engleski jezik na Kalifornijskom univerzitetu u San Diegu, 1982. godine, temom „Romani Filipa Dika”.
Oženio se 1982. i ima dva sina. Više puta se selio (Robinsonovi su jedno vrijeme živjeli i u Švicarskoj), ali danas živi u Kaliforniji.
Osnovne teme
Ekologija
Pošto svi Robinsonovi romani sadrže ekološke komponente, ovo mu je nedvosmisleno osnovna tema. Trilogija „Zemlja narandži” bavi se odnosom tehnologije i prirode, naglašavajući važnost održavanja ravnoteže tih elemenata. U Marsijanskoj trilogiji, jedan od najvažnijih elemenata je teraformiranje. Problemom globalnog zagrijavanja bavi se u romanu „Četrdeset znakova kiše” (Forty Signs of Rain).
Ekonomska i socijalna pravda
U svojim radovima više puta je istraživao alternative kapitalističkom društvenom uređenju. U Marsijanskoj trilogiji dokazuje da je kapitalizam nadgradnja feudalizma i da će u budućnosti biti zamijenjen demokratskijim ekonomskim sistemom. Radnička udruženjai kooperative zamjenjuju tradicionalne korporacije u „Zelenom Marsu” i „Plavom Marsu”. Socijalna jednakost tema je i romana „Pacifički rub”.
Robinsonove ekološke i ekonomsko-socijalne teme stoje u jakom kontrastu s liberalnim temama koje preovladavaju u naučnoj fantastici (Robert Hajnlajn, Pol Anderson, Lari Niven, Džeri Purnel) i najuspješniji je pokušaj približavanja antikapitalističkim utopijskim vizijama koje je Ursula Legvin prikazala u svom romanu „Čovjek praznih šaka” (The Dispossessed).
Važnija djela
Trilogija „Zemlja narandži” (Orange County trilogy - Three Californias Trilogy)
Nije trilogija u klasičnom smislu; ne priča nam jednu priču nego tri različite verzije priče o Kaliforniji u bližoj budućnosti. “Divlja obala” priča pričo o borbi za povratak civilizaciji nakon što se, u atomskom ratu, Kalifornija odcijepila od ostatka američkog kopna. „Zlatna obala” oslikava industrijski prerazvijenu Kaliforniju, opsjednutu i zavisnu od tehnologije dok „Pacifički rub” prikazuje Kaliforniju sa zdravom ekologijom.
Obogaljena ljudskost uz nedostatak tehnologije u prvom, kompletno dehumanizovano društvo s previše tehnologije u drugom i gotovo utopijska ravnoteža ove dvije krajnosti u trećem romanu daju nam tri različite slike odnosa ljudi, tehnologije i ekologije na istom prostoru, čineći vezu između ovih romana.
“Marsijanska trilogija” (The Mars trilogy)
Svakako najpoznatije Robinsonovo djelo, Marsijanska trilogija, bavi se prvim nastanjivanjem Marsa od strane grupe naučnika i inžinjera, 2027. godine i obuhvata period od 200 godina buduće istorije. Naslovi romana (crveni, zeleni, plavi) opisuju promjene koje se dešavaju tokom razvoja radnje, da bi na kraju imali gusto naseljeni teraformirani Mars, sa složenim političkim i socijalnim odnosima.
“Marsovci” (The Martians)
Predstavlja zbirku priča u kojoj se pojavljuju mnogi likovi poznati iz Marsijanske trilogije. Radnje priča dešavaju se prije, u toku, nakon ili umjesto pojedinih događaja iz trilogije. Obuhvata takođe i Ustav Marsa kao i poeziju napisano od strane stanovnika Marsa.
„Antarktik” (Antarctica)
Radnja je smještena na ledenom Antarktiku, vremenski znatno bliže nego u Marsijanskoj trilogiji, ali tematski veoma bliska. Smještena u drugačije ali ponovo potpuno izolovano okruženje, grupa naučnika pokazuje isti prkosni otpor negostoljubivoj sredini, u nastojanju da je pripitomi i učini gostoljubivijom.
„Godine riže i soli” (The Years of Rice and Salt)
U ovom romanu Robinson istražuje muslimansku, kinesku i hindu kulturu i filozofiju, u jednom svijetu u kome je bijela evropska populacija potisnuta, tako da 90% evrospkog stanovništva čine „obojeni”. Radnja se fokusira na nekoliko likova i prati njihove uspješne reinkarnacije kroz deset generacija, pri čemu se mijenjaju i polovi, i socijalni nivoi a, u jednom slučaju, i vrsta.
Science in the Capital
Ova trilogija bavi se posljedicama globalnog otopljavanja, kako na globalnom tako i na lokalnom nivou.
Kim Stenli Robinson je, sasvim opravdano, jedan od najpoznatijih autora naučne fantastike. Njegov vatreni, rječiti, veoma inteligentni i informativni stil i sposobnost da na svima razumljiv način opiše odnose među ljudima i odnose ljudi i njihovog fizičkog okruženja približio je žanr naučne fantastike velikom broju čitalaca. Kroz svih do danas objavljenih 13 romana i 5 zbirki priča proteže se njegov fascinantni stil s veličanstvenim opisima i karakterizacijama.
Nagrade
Hugo
- “Zeleni Mars” (Green Mars) (1994)
- “Plavi Mars” (Blue Mars) (1997)
- “Crveni Mars” (Red Mars) (1993)
- “Slijepi geometar” (The Blind Geometer) (1986)
- “Crni vazduh” (Black Air) (1983)
- “Pacifički rub” (Pacific Edge) (1991)
Bibliografija
Romani:
- Icehenge (1984)
- The Wild Shore (1984)
- The Memory of Whiteness (1985)
- The Gold Coast (1988)
- Pacific Edge (1990)
- A Short, Sharp Shock (1990)
- Down and Out in the Year 2000 (1992)
- Red Mars (1992)
- Green Mars (1993)
- Blue Mars (1996)
- Antarctica (1997)
- The Years of Rice and Salt (2002)
- Science in the Capital (2003)
- The Planet on the Table (1986)
- Escape from Kathmandu (1987)
- Remaking History: And Other Stories (1991)
- The Martians (1999)
- Vinland the Dream (2002)
- The Novels of Philip K. Dick (1984)